در چنین شرایطی اما همچنان معضل اتکا به منابع متغیر، پایتخت پرجمعیت کشور را تهدید می‌کند. در چنین شرایطی کارشناسان اقتصادی معتقدند که باید زمینه را برای تغییر وضع موجود فراهم کرد و آورده‌های اقتصادی شهر را نظم و نسقی نو بخشید. دکتر فرهاد خرمی، کارشناس اقتصادی و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی همسو با کارشناسان با انتقاد از وضع موجود، به ارائه راه‌حل برای معضل در آمدهای ناپایدار می‌پردازد. آنچه در ذیل می‌آید حاصل گفت‌وگو با وی است.
- بخش اعظم درآمدهای شهر تهران یعنی رقمی حدود 70درصد آن ناپایدار است. به اعتقاد شما این رقم چه اثری بر مدیریت شهری و تخصیص بودجه به بخش‌های جاری و عمرانی شهر دارد؟
این عدد بازگو‌کننده اساس کار عمرانی و بخش‌های زیربنایی پایتخت است و به‌طور حتم شامل فروش تراکم و عوارض نوسازی و بهسازی و جریمه‌های ساخت‌وساز شهروندان می‌شود. در چنین شرایطی باید نگاهی پایدار به درآمدهای شهری معطوف شود. شهرداری با همکاری شورای شهر باید مالیات شهرنشینی برای خدمت‌رسانی تعیین کند و منابع خود را از شرایط متزلزل خارج سازد.
- اما در چه شرایطی می‌توان الگوی پایدارسازی درآمدهای پایتخت را اجرا کرد؟
مالیات برای شهری مثل تهران باید کارآمد، غیرتبعیضی و عدالت‌مدارانه وضع شود. نمونه این مالیات بر شهرنشینی، در پایتخت‌های اروپایی پیشرفته وضع شده و همه خود را وابسته به پرداخت آن می‌دانند. درحقیقت هیچ شهری نباید درآمد خود را وابسته به هزینه‌های جریمه‌ای و منقطع کند که متغیر هستند و سرنوشت شهر را با ابهام روبه‌رو می‌کنند.
- در چه شرایطی می‌توان تضمینی برای پیشرفت پایتخت پیدا کرد؟
مدیریت شهری باید از محل درآمدهای شهرنشینی، چارچوب اقتصادی خود را طراحی کند و زمینه رونق اقتصادی با پایداری«درآمدهای پولی» تأمین می‌شود. ثبات مالی شهرداری باید شامل درآمدهای عمرانی و حتی هزینه‌های جاری شهر شود اما حالا که چنین وضعی برای ساخت شهر وجود ندارد، باید از بودجه‌های فارغ از چرخه دولتی استفاده کند.
برای پیشرفت شهری که از بی‌ثباتی درآمد
- و هزینه کرد پروژه‌ها رنج می‌برد، چه رویه‌ای باید در پیش گرفت؟
پیشرفت باید همراه با عدالت در سطحی یکسان به شهروندان ارائه شود؛ یعنی اگر من در تهران پیشرفته دارای امکانات یک کلانشهر زندگی می‌کنم باید به سهم خودم هزینه شهرنشینی آن را بپردازم. قیمت زمین یا ملک در مناطق مختلف، متفاوت است. باید براساس ارزش روز در ضریب ثابتی از املاک، مالیات اخذ شود و به تناسب ارزش ملک و زمین این رقم افزایش یابد. البته این رقم در مقیاسی کوچک‌تر، از مردم تحت عنوان مالیات پسماند و نوسازی گرفته می‌شود اما باید این پرداخت‌ها نظام‌مند شود و طوری مردم و دولت در درآمد شهر سهم داشته باشند که بودجه‌ای پایدار برای تهران شکل گیرد. البته سهم اصلی پیشرفت شهر در اختصاص بودجه‌های مستقیم قرار دارد. وقتی شهرداری بتواند در ساختار خود روی رقم قابل توجهی برای پیشرفت حساب باز کند، شهر پیشرفتی هدفمند و مستقیم پیدا می‌کند و زمینه برای تبیین افق آینده فراهم می‌شود.
